*صنایعدستی*
از دیرباز مردمان جنوب بر حسب نیاز زندگی روزمره به دنبال خلق آثاری بودند تا گذران زندگی برای آنها با سهولت بیشتری همراه باشد و استفاده از مواد اولیه محیط پیرامون بر اساس اقلیم و جغرافیا، در این بین بی تاثیر نبوده و صنایعدستی بوشهر آفریده هنر و جغرافیای این استان است.
*صنایعدستی میراث ماندگار*
صنایعدستی بوشهر اثری اصیل و برخواسته از فرهنگ و اقلیم این دیار است و با نگاهی به این هنر به خوبی در مییابیم که روایت صنایعدستی بوشهر، روایت زندگی، بوم و تجربه زیستهای بوده که گذشتگان این سامان از خود به جای گذاشتهاند و بدون تردید حفظ هویت فرهنگی بخش قابل توجهی از میراث هر نقطه جغرافیایی است.
*تعریف صنایعدستی*
صنایعدستی محصولی تولیدی با هنر دست و بدون ماشین است که بسته به مواد اولیه به کار رفته و زمان صرف شده برای تولید، قیمت متفاوت دارد.
*رشتههای بومی صنایعدستی در بوشهر*
حصیربافی، صنایعدستی دریایی، کپوبافی، عبابافی، گرگوربافی، بافتههای داری، لنجسازی سنتی، گرهچینی و منبت، زیورآلات، معرق چرم و چوب در بین صنعتگران بوشهری بیشترین علاقهمند را دارد.
*آبپخش شهر ملی حصیر ایران*
متمرکزترین نخلستان ایران در آبپخش دشتستان قرار دارد. جایی که شیرینی خرمای کبکابش برای هر گردشگری خاطرهای میسازد.
نخلداران و باغداران این دیار از گذشته بر حسب نیاز با برگ درخت نخل نسبت به تولید کلاه، سفره، سبد و زیرانداز اقدام میکردند و رفته رفته با گذشت زمان تولیدات اولیه جای خود را به کالاهای حصیری با کیفیتتر و کاربردیتری چون تویزه، سینی، کاسه حصیری، کپو، جا نانی، دیوار کوب، لوستر و دیگر محصولات حصیری داد.
در واقع میتوان گفت کمتر خانوادهای در آبپخش وجود دارد که با هنر حصیربافی آشنایی نداشته باشد و در حال حاضر بیش از ۱۲۰۰ نفر در این رشته مشغول به فعالیت هستند و بنا به وجود مواد اولیه فراوان و صنعتگران ماهر و تولیدات فاخر، این شهر در کشور بهعنوان شهر ملی حصیربافی به ثبت رسیده است.
*روستای ملی عبابافی بحیری*
عبابافی یک پارچه پشمی به حساب می آید. این پارچه از پشم شتر بافته می شود. تولید پشم شتر به عنوان نخ، کار با مشقتی است و از همین رو پارچه عبای بوشهر ارزش بالایی دارد. بافتن عبا دارای چندین مرحله است، ابتدا پشم شتر را آماده میکنند و از پشم شتر نخهای ظریفی ایجاد میکنند. این نخها را به کارگاههای عبابافی برده و در آن کارگاهها دستگاههای چوبی قدیمی برای بافت پارچه است که یک بافنده به بافتن آن مشغول میشود و در نهایت یک عبای بوشهری را برای بازار آماده میکند. عبابافی یکی از معروفترین صنایعدستی بوشهر محسوب میشود و در سالهای گذشته بدلیل تعداد زیاد بافندگان، وجود مواد اولیه در روستا، تولیدات با کیفیت و قدمت و اصالت هنر، بحیری بهعنوان روستای ملی عبابافی در کشور به ثبت رسید.
عبای بحیری بیشتر به کشورهای حوزه خلیجفارس صادر میشود.
*گرگوربافی، لنجسازی و صنایعدستی دریایی*
یکی دیگر از صنایعدستی بوشهر گرگور است. گرگورها با سیمهای فلزی و گالوانیزه ساخته میشوند. گرگورها قفسهایی هستند که میتوان با آن صید ماهی انجام داد. معمولا صیادهای ساکن شهرهای ساحلی جنوب ایران از بوشهر گرگور میخرند.
هنوز مردان بوشهری به ساخت گرگور به شیوه سنتی میپردازند. در شهر بوشهر میتوانید تولید گرگور را از نزدیک مشاهده کنید. تولید این محصولات در کنگان، گناوه و بوشهر رواج دارد.
شهرهای بندری صنایعدستی خاص خودشان را هم دارند که در بقیه شهرها قابل مشاهده نیست. در این خصوص میتوان به لنج سازی به شیوههای سنتی اشاره کرد.
این صنعت به عنوان مهمترین صنایعدستی بوشهر شناخته میشود و از آن به نام لنجسازی و گلافی یاد میکنند. کافی است به مراکزی که برای تولید لنج تاسیس شدهاند سر بزنید و با انبوه چوبها و وسایلی مواجه شوید که برای تولید این صنایع از آنها استفاده می شود. سپس مهارت بالای استادکارانی را ببینید که با دقت بسیار زیاد مبادرت به طراحی و تولید لنج می کنند. دیدن این لنجهای در حال ساخت انرژی فوق العاده زیادی را به شما منتقل میکند.
لنجسازی تزیینی یکی دیگر از فعالیتهای صنعتگران بوشهری بوده که در آن مهارت بسیار بالایی دارند و طرفداران زیادی دارد.
صنایعدستی دریایی و زیور آلات صدفی یکی دیگر از هنر صنعتگران بوشهری است که با صدفهای دریایی تولید میشود و بعضا کاربردی هستند.
امروزه گردنبندهایی از جنس صدف، دستبند و گوشواره طرفداران بی شماری دارد و اگر می خواهید یک سوغات کم حجم را انتخاب کنید گزینه مناسبی به شمار می رود. ساخت زیور آلات صدفی و استفاده از سنگ های دریایی از گذشته در بوشهر رواج داشته است و یکی از اصیلترین صنایعدستی بوشهر محسوب می شود. درحال حاضر به خاطر استقبال جوانان رونق زیادی دارد و هنرمندان بیشتری به تولید زیورآلات صدفی و طراحی زیورآلات با سنگهای دریایی میپردازند. جدا از زیورآلات جعبههای جواهر صدف کوبی، و وسایل تزیینی از صدف، سنگهای دریایی، ستاره دریایی هم در بوشهر تولید می شود.
*گرهچینی و منبتکاری*
گره چینی و منبت بخشی دیگر از هنر صنعتگران در بوشهر است که در معماری بافت قدیم بوشهر به خوبی نمایان است.
ساخت درب و پنجرههای چوبی با تلفیق شیشههای رنگی در کنار معماری بافت بوشهر در کرانههای خلیجفارس، از هر رهگذری دلربایی میکند.
در حال حاضر هم هنر گرهچینی در بوشهر رواج دارد و تاسیسات گردشگری در کنار دیگر عمارتهای بافت تاریخی برای جلوه دادن به فضای اقامتی و پذیرایی خود، از این هنر بهره میبرند.
*معرق چرم، چوب و ساقه گندم*
این رشتهها بعضا کاربردی بوده، بطوری که در رشته معرق چرم ما شاهد خلق آثاری هستیم که در کنار زیبایی ظاهری در زندگی روزمره هم بسیار کاربرد دارد.
تولیداتی نظیر شیرینیخوری، جا قرآنی، میوهخوری، قندان و ...که بسیار با کیفیت و فاخر است ک از ترکیب چوب، چرم طبیعی، چسب و رنگ ساخته میشود.
معرق چوب و ساقه گندم بیشتر جنبه تزیینی داشته و از چوب درختان با رنگهای مختلف و ساقه گندم، رنگ، رزین و چسب تولید میشود.
تابلوهای قرآنی، نقاشیخط و مناظر مختلف از تولیدات فاخر این رشته صنایعدستی است.
بوشهر نیمی از سال هوای مساعد و دلپذیر دارد که سالانه گردشگران بسیاری از سراسر کشور از زیباییهایش لذت میبرند.
در سفر به بوشهر حتما صنایعدستی فاخر این استان را تهیه کنید چرا که در کنار حمایت از این سوغاتی فاخر را با خود به شهرتان برده و خاطرات خوش خود از سفر به بوشهر را کامل میکنید.
نوشته وحید امیری
مدیر روابطعمومی ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان بوشهر
انتهای پیام/
نظر شما